Travalje in Groede
Groede was van oudsher een echt ambachtendorp met een aantal beroepen die de vroegere agrarische gemeenschap bedienden.
Zo stonden er in het dorp bij verschillende smederijen travaljes, die dienst deden voor het beslaan van paarden uit de wijde omgeving.
Na de 2e wereldoorlog is in deze agrarische bedrijvigheid de klad gekomen en verdwenen veel ambachten geleidelijk.
Enkele decennia geleden is “Het Vlaemsche Erfgoed Groede” opgericht met als doel in de Slijkstraat een beeld te geven van de ambachtelijke bedrijvigheid in een landbouwdorp in de eerste helft van de 20e eeuw.
De travalje in de Slijkstraat, afkomstig van de 19e-eeuwse smederij De Wolf uit Cadzand, was na verloop van tijd sterk aangetast door houtrot en daardoor dreigde er een gevaarlijke situatie te ontstaan.
Op 3 april 2009 is door dhr. A.P. Dierkx (Bram) namens de “Stichting Vrienden van de Travalje” een controle- en inspectierapport gemaakt van deze Travalje. Dit rapport is door “Het Vlaemsche Erfgoed” met een subsidieverzoek bij de Gemeente Sluis ingediend.
Door Bram Dierkx is in deze periode contact opgenomen met scholen in Zeeuws-Vlaanderen met als doel de Travalje (de houten onderdelen) door leerlingen van “Timmerklassen” onder begeleiding van hem te laten maken.
Alle pogingen daartoe zijn mislukt.
Foto van de oude travalje. Deze is versleten en geeft een gevaarlijke situatie aan. Instortingsgevaar!
Daarna is besloten om de travalje na goedkeuring van het subsidieverzoek te maken volgens een door de “Stichting vrienden van de Travalje” gemaakte tekening in het Ambachtencentrum in Goes. Op woensdagmiddagen wordt in de werkplaats/smederij door Bram Dierkx en ondergetekende de travalje gemaakt. Het smeedwerk wordt hersteld en of vernieuwd door Piet van der Aa. De travalje wordt gemaakt met oud handgereedschap, met pen- en gat verbindingen en opgesloten met toognagels.
De verschillende onderdelen worden gereed gemaakt.
De verbindingen worden passend gemaakt
Door Piet van der Aa is al het smeedwerk hersteld en of vernieuwd.
Met de klus is in augustus 2018 gestart. Omstreeks de jaarwisseling is de travalje op het buitenterrein van het Ambachtencentrum in elkaar gezet. In de werkplaats is inmiddels ruimte ontstaan voor het maken van de kapconstructie. Daarna volgt de montage van de metalen onderdelen aan de travalje.
Met stalen pennen de gaten vloeiend maken voor de eiken nagels
Het inslaan van de eiken nagels
De travalje zit voor een groot gedeelte in elkaar
Verschillende details passend maken
De travalje is zwart geschilderd
Pas maken van smeedwerk
Piet achter het smidsvuur
Eind mei 2019 is de Travalje geplaatst. In Goes is de travalje en de kap en de verschillende onderdelen op een vrachtwagen geladen. Dezelfde dag is de travalje op zijn plaats gezet. Tevens is de kap op de travalje geplaatst. Dit allemaal met een hydraulische kraan die op de vrachtwagen is gemonteerd. Medewerkers van het “Vlaemsche Erfgoed” hebben na verstrekken van een tekening de gaten voor de staanders voldoende diep in het straatwerk uitgegraven. Na plaatsing zijn de gaten aangevuld en is het straatwerk aangeheeld.
De travalje met kap op transport
Het op zijn plaats zetten van de travalje
Het plaatsen van de kap
Het afwerken van de kapconstructie en het leggen van de dakpannen
Medio augustus zijn door Bram en mijzelf de resterende werkzaamheden uitgevoerd. Zodat de travalje nu wacht op in gebruik name.
Een laatste likje verf
Door Jan Remijnse (medewerker van het Ambachtencentrum) is het schilderwerk uitgevoerd.
Henk Dierkx (Broer van Bram) heeft geholpen met het in elkaar zetten van de Travalje.
Oktober 2019
Dingeman de Feijter.
